Het verschil maken als POH-GGZ
Diana Thomas is Praktijk Ondersteuner Huisartsenzorg GGZ (POH-GGZ) van Arkin bij een Amsterdamse huisartsenpraktijk in Oud-West. Naast dit zinvolle werk is ze docent en trainer interculturele communicatie. “De mix van werkzaamheden houdt me scherp, is uitdagend en geeft me energie.”
Brug huisarts en GGZ
“Dwanghandelingen beheersten het leven van mijn patiënt. Maar onlangs vertelde zij dat dwang nog maar voor 10% een rol speelt in haar leven. 90% van de dwanghandelingen is dus weg”, zegt Diana Thomas monter. “Dit is gelukt door te onderzoeken waar de handelingen vandaan komen en welke functie ze voor haar hebben. Daarnaast heb ik haar opdrachten uit de cognitieve gedragstherapie gegeven. Ik liet haar onder meer dingen doen waar zij bang voor was, zoals weggaan zónder te controleren of de deur van de auto gesloten was.”
Diana werkt sinds 2022 als POH-GGZ bij Arkin. Ze steunt patiënten van 18 tot 80+ met psychische, psychosociale of psychosomatische klachten. “Ik spreek mensen die overbelast zijn of om een andere reden niet lekker in hun vel zitten. Ze zijn bijvoorbeeld down, in rouw of hebben relatieproblemen. Ook krijg ik patiënten die al veel behandelingen hebben gehad en nu ‘slechts’ willen dat ik ze ondersteun om de kwaliteit van leven te verbeteren. Om de zoveel weken praat ik met hen en bied ik ze een vorm van coaching aan.”
Haar functie maakt onderdeel uit van de Arkin Voordeur. Diana is een van de 90 POH GGZ die vanuit Arkin Voordeur zijn gedetacheerd bij huisartsen in Amsterdam. “Ik ben de brug en filter tussen de huisarts en GGZ. Soms zijn enkele gesprekken bij mij genoeg, soms is meer nodig. Ik verwijs dan bijvoorbeeld door naar buurtteams of ons digitale aanbod. Signaleer ik een psychische stoornis als PTSS of ADHD, dan verwijs ik door naar een psycholoog of de specialistische GGZ. Dat doe ik altijd in overleg met de huisarts. Nadat cliënten door de voordeur zijn gekomen, leid ik ze van de huisarts als het ware naar de juiste kamer.”
Breed takenpakket
Een POH-GGZ van Arkin heeft een breed takenpakket: het inschatten van de situatie of het ziektebeeld van patiënten (triage), advies, coaching, kortdurende begeleiding, terugvalpreventie. De POH-GGZ van Arkin werkt vanuit een huisartsenpraktijk en doet dat onder de verantwoordelijkheid van de huisarts. “Regelmatig overleggen we en geef ik de huisarts updates. Ik kan altijd bij de huisartsen binnenlopen om iets te vragen. Ook vragen ze geregeld mijn mening.”
Als rechterhand van de huisarts moet de POH-GGZ zelfstandig kunnen werken. Voor de functie is behalve een afgeronde sociale HBO- of WO-studie ook minimaal twee jaar ervaring in de GGZ vereist. Diana studeerde af op maatschappelijk werk en dienstverlening. Na deze HBO-studie heeft ze de universitaire studie informatie- en communicatiewetenschappen gedaan. Voordat ze POH-GGZ werd, was ze onder meer ruim drie jaar begeleider bij het Sinai Centrum, een instelling die is gespecialiseerd in de behandeling van (complexe) PTSS en psychotrauma. Diana stond patiënten bij die vanwege psychotrauma’s enkele weken in de kliniek waren opgenomen en werkte ook op de veteranenafdeling.
“Traumabehandelingen zijn intensief. Ik heb gezien hoe mensen na een behandeling weer konden meedraaien in de maatschappij. Prachtig! Als POH-GGZ kan ik ook het verschil maken: je zet mensen in hun kracht. Het voordeel is dat de trajecten korter en minder intensief zijn. Nog een pluspunt is dat ik in mijn werk als POH-GGZ meer kan vertrouwen op de kracht van de mensen. De patiënten die ik nu begeleid, hebben over het algemeen geen hulp van een instelling nodig en kunnen zichzelf redden. Ik kan ze met een gerust hart laten vertrekken.”
Begeleide zelfhulp
Haar ervaring bij het Sinai Centrum komt haar van pas in het werk dat ze nu doet. “Door het Sinai Centrum ben ik nog oplossingsgerichter geworden. Ik heb geleerd om te kijken wat wél kan, in plaats van in te zoomen op wat ontbreekt. Zeggen patiënten dat het niet goed gaat, dan vraag ik wat ze wel kunnen doen om zich beter te voelen. Mensen zijn sterker dan ze denken. Ik spreek patiënten aan op hun eigen kunnen en stimuleer ze door hun eigen kracht te gebruiken.”
Een voorbeeld: iemand die overwerkt is wil rust. Vaak heeft diegene slaapproblemen. Ze bespreekt dan het dag- en nachtritme van de patiënt en raadt bijvoorbeeld aan om mindfulness en ademhalingsoefeningen te gaan doen. Ook kijkt ze wat er aan de overbelasting ten grondslag ligt: perfectionisme, een laag zelfbeeld? Ze geeft diegene dan oefeningen, boekentips of laat de patiënt opdrachten in Therapieland maken, die ze vervolgens samen bespreken.
“Vaak zitten mensen al jaren in dezelfde gedragspatronen en lopen ze vast. Deze patronen zijn op jonge leeftijd ontstaan. Hier kan je mensen bewust van maken en vervolgens deze patronen doorbreken door begeleide zelftherapie in te zetten.” Deze manier van werken staat centraal in de training over de ‘Eigen Kracht Methodiek’ die ze met twee andere ervaren collega-trainers aan startende POH-medewerkers geeft.
Voortdurend leren
“Als POH-GGZ van Arkin blijf je leren en jezelf ontwikkelen. Behalve interne trainingen kun je ook externe trainingen doen. In je eerste jaar werk je onder leiding van een senior POH-GGZ. Als POH-GGZ word je ingedeeld in een team met Arkin POH-GGZ collega’s van het stadsdeel waarin je de meeste uren werkt. Arkin moedigt aan om je ervaringen en kennis met hen te delen, bijvoorbeeld over het welzijnsaanbod in de buurt.”
Toen Diana als POH-GGZ bij Arkin begon, volgde ze op eigen initiatief diverse cursussen, zoals over ‘geweldloze communicatie’, ‘cognitieve gedragstherapie bij negatief zelfbeeld’ en de ‘Acceptance and Commitment Therapy’ – waarbij je de patiënt helpt afstand te nemen van gedachten en er flexibeler en vriendelijker mee om te gaan. Recentelijk heeft ze de opleiding tot beroepscoach afgerond aan de Nederlandse Academie voor Psychotherapie. “Ik wil mezelf blijven ontwikkelen, zodat ik de patiënten zo professioneel mogelijk kan helpen.”
Deeltijd
Haar opleiding tot beroepscoach was intensief en duurde zes maanden; per week was ze er zo’n twee dagen aan kwijt. Een POH-GGZ werkt tussen de 8 en 36 uur per werk. Diana is 16 uur per week POH-GGZ. Omdat de functie in deeltijd mogelijk is, is het werk goed te combineren met een opleiding.
De functie van POH-GGZ wordt ook vaak gemixt met een baan bij andere Arkin-specialismen*. Op die manier heb je als behandelaar een veelzijdig en afwisselend pakket en kun je je expertise op meerdere manieren inzetten.
Kruisbestuiving
Diana combineert haar werk als POH-GGZ met opleidingen én werk buiten Arkin. Via haar bedrijf Connect Cultures heeft ze regelmatig opdrachten als trainer, coach en docent interculturele communicatie. Binnenkort gaat ze voor een beleidsafdeling van het Ministerie van Justitie ambtenaren trainen die te maken hebben met mensen met een andere culturele achtergrond en de communicatie willen verbeteren. Verder geeft ze geregeld een training cultuursensitiviteit aan Arkin-medewerkers. “De mix van werkzaamheden houdt me scherp, is uitdagend en geeft me energie”, zegt Diana.
Daarnaast is er sprake van kruisbestuiving tussen haar twee banen. “Als POH-GGZ werk ik in een wijk met veel expats. Mijn kennis en kunde van interculturele communicatie komt hier goed van pas. De ervaring die ik er opdoe, gebruik ik ook vaak in mijn werkzaamheden voor Connect Cultures.”
Voorlopig blijft ze beide banen combineren. “Een huisarts heeft doorgaans maar tien minuten per patiënt. Een POH-GGZ heeft meer tijd en ruimte om de patiënt te kunnen ondersteunen bij psychische klachten. Behalve dat ik het werk zinvol vind, houd ik van de gesprekken die ik voer. Ik kan mensen helpen om verder te gaan met hun leven.”
*Arkin Jeugd & Gezin, Arkin Ouderen, Inforsa, Jellinek, Mentrum, Novarun, NPI, Punt P, Roads, Sinai Centrum, Spoedeisende Psychiatrie