“Die ex-militair kwam binnen als timide persoon en ging hier weg met een lach van oor tot oor”
Sinds 2020 werkt Jasper als verpleegkundige binnen het Sinaïcentrum op de VIBU, de intensieve behandelunit voor veteranen. Samen met psychologen, psychiater, sport- en creatieve therapeuten begeleidt hij ex-militairen met een complexe PTSS-stoornis in het leren omgaan met oorlogstrauma. “Je ziet mensen in korte tijd groeien – van angstig en schuw bij binnenkomst naar iemand die het leven weer aankan, bij vertrek.”
Jasper werkte al in het Sinaïcentrum op de ‘traumakliniek voor burgers’. Tijdens een invaldienst kwam hij op de VIBU terecht. “Ik merkte dat ik het heel leuk vond om daar te werken. En dat is nog steeds zo. Veteranen zijn vaak stevige, militaristische personen die een stoere machocultuur gewend zijn. Ik ben van mezelf juist vrij zachtaardig, wat hen uitnodigt om lief en leed te delen.”
Belangrijke begeleidende rol
Op de VIBU staat traumaverwerkende therapie centraal. “De meesten komen hier voor een reguliere opname van twaalf weken, maar we doen ook crisisopnames van twee tot drie weken.” Hoewel psychologen, psychiater en therapeuten de echte behandeling verzorgen, speelt Jasper een niet te onderschatten ondersteunende rol. “Als verpleegkundige begeleid ik drie à vier cliënten. Bij binnenkomst maak ik een stappenplan met ze. Waar wil iemand de komende tijd aan werken?”
“Meestal zien we bijvoorbeeld dat cliënten drukke omgevingen vermijden, omdat ze nog steeds de angst voor een aanval of aanslag ervaren. Met een exposureplan werken we er dan naartoe om uiteindelijk een dag door Amsterdam te lopen. Verder zien we vaak dat het thuis in het gezin van de veteraan niet goed gaat. Ook daarin ondersteunen we ze. Ik leg contact met de familie en na acht weken kijken we hoe het is om weer een nachtje thuis te slapen.”
Meer therapeutisch
Jasper bevestigt dat zijn werk als verpleegkundige op de VIBU heel erg verschilt met het verpleegkundige werk in het ziekenhuis. “Uiteraard hou ik me hier ook bezig met medicatie en bloeddrukmetingen. En ik weet precies wat te doen als er lichamelijk iets speelt. Toch heeft het verpleegkundige vak hier veel meer een therapeutische kant. Dat moet je wel liggen. Om mezelf in die richting te ontwikkelen, heb ik de post-hbo cognitief gedragstherapeutisch werken gevolgd.”
Mede daardoor verstaat hij zijn vak als geen ander. “Je moet een therapeutische band met iemand weten op te bouwen. Met mannen die het vanuit hun militaire achtergrond allemaal zelf willen doen, is dat best een stap. Ik vind het elke weer bijzonder dat je als 31-jarige een doorbraak weet te bereiken en dat iemand van in de vijftig zich uiteindelijk kwetsbaar durft op te stellen.”
Authentiek
Wat Jaspers geheim is? “Ik probeer vooral authentiek te zijn. Dat is belangrijk, want militairen prikken overal doorheen. Zo doe ik zelf bijvoorbeeld nooit aan therapeutische standaardzinnen als ‘wat heb je nodig?’”
Gevraagd naar de werkdruk geeft Jasper aan dat die per dag en soms per uur wisselt. “We hebben een 24-uurs post op de afdeling. Daar is het werk heel ad-hoc. Komt iemand gespannen terug van een traumaverwerkende sessie met een psycholoog, dan kan hij bij ons aankloppen. Dan kunnen we samen een wandeling maken voor wat afleiding. Soms heb je ook weken dat het rustig is. Dan heb je meer tijd om in de groep te zitten. Zo kun je mensen beter observeren.”
Een bijzonder cadeau
Hoewel Jasper al veel heeft meegemaakt in zijn werk, wordt hij nog steeds verrast. “We hadden hier onlangs een Libanon-veteraan. Die liep al dertig jaar met klachten rond die steeds erger werden. Dat had zo z’n weerslag op het gezin. We hebben een heel traject voor hem op poten gezet, waarbij ik ook nadrukkelijk de familie heb betrokken. Zo heb ik een PowerPoint-presentatie voor zijn gezin verzorgd over wat we hier doen, en heb ik hen tips gegeven.”
“Ik heb veel verbinding met hem en zijn gezin ervaren. Hij kwam hier binnen als timide, bijna in elkaar gezakt persoon en ging hier weg met een lach van oor tot oor. Bij zijn vertrek heeft hij nog gespeecht. Hij bedankte mij persoonlijk en ik kreeg een schilderij voor mijn dochter. Dat raakte mij enorm. Dat zijn echt de cadeautjes van mijn werk.”
Aanvoelen
Behalve bijzondere momenten maakt hij op z’n werk af en toe ook stressvolle situaties mee. “Het kan vriezen of dooien. Soms wordt er wel eens tegen je geschreeuwd of sta je opeens neus-aan-neus, maar ik heb nooit het gevoel gehad dat ik fysiek werd aangepakt. In je opleiding leer je te de-escaleren.”
Daarnaast kan hij altijd rekenen op de support van de collega’s. “We hebben een mooi team, waarbinnen we elkaar allemaal haarfijn aanvoelen. Niet alleen in stressvolle situaties overigens. We trekken samen op om na te denken over wat we voor een cliënt kunnen betekenen.”
Therapeutisch vlak
Als het aan Jasper ligt, krijgt de VIBU er binnenkort een aantal verpleegkundige collega's bij. ''Als je meer wil doen op therapeutisch vlak, dan is de veteranenkliniek een van de betere plekken, waar je dat heel erg kunt ontwikkelen.''
Loop een dag mee en ervaar het zelf!